දරු නැළවිල්ල - ඇස් මහින්ද හිමි.

දරු නැළවිල්ල හෙවත් ජාතික තොටිල්ල

මුනි සිරිපා සිඹිමින් නේ

සමනොළ ගිරි පෙදෙසින් නේ

මඳ සුළඟයි මේ එන් නේ

මගේ පුතා නිදියෙන් නේ

නිදහස මහ මුහුදක් වේ

එහි උල්පත පුත නුඹ වේ

ඒ බව සිහිකොට මෙලො වේ

යුතුකම් ඉටු කළ යුතු වේ

විජය තුමා තම්මැන් නේ

පිරිවර සෙන් සමඟින් නේ

සිටි හැටි දැන් සිහි වෙන් නේ

මගේ පුතා නැළවෙන් නේ

දෙන දිවි මුත් රට වෙනුවෙ න්

ජාතික දරුවන් ලැබුවෙ න්

මිදී නොයන් සතුරු මුවෙ න්

ලක්මව් විසුවාය සුවෙ න්

තව්සෙකු සේ ඇඳ පැල ඳා

පඬුවස් දෙව් මහ නිරි ඳා

මා කඳුරින් ගොඩබට දා

මඟුලක් වී රට මුළු දා

දෙව්පුර මෙන් දෙවියන් නේ

සිරි ලක්දිව් බබළන් නේ

එහි සක් දෙව් රජු මෙන් නේ

මගේ පුතා ලොකුවෙන් නේ

ලස්සන මෙන් මහ පොළො වේ

අනුරාපුර ඉඳි කෙරු වේ

දොරමඬලේ කුමරිඳු වේ

උඹට පුතේ සුව එළ වේ

ජාතික රණ දෙරණ ම තේ

ගැටී වැටී මළ මොහො තේ

සුන්දර සුරඹුන්ගෙ අ තේ

නැළවෙන බව සිතනු පු තේ

සිරි මහ බෝ සිඹිමින් නේ

මහමෙව්නා පෙදෙසින් නේ

සුළං දැලක් මේ එන් නේ

මුටසිව රජු සිහි වෙන් නේ

ලක් වැසියන් කෙරෙහි නැ මී

අරහත් මහ මිහිඳු හි මී

පෙවුවෙ උතුම් සඳහම් මී

පුත! නුඹටත් පොවෙමි එ මී

ඇස් මහින්ද හිමි.

ජාතික නිදහස උදාකර ගැනීම සඳහා කවිය අවියක් කරගත් ඇස්.මහින්ද හිමියෝ දේශාභිමානය හා ජාත්‍යානුරාගය ලමාවියේ සිටම අප සිත් වල රෝපනය කොට පෝෂණය කිරීම සඳහා ස්වකීය පද්‍ය රචනා උපයෝගී කර ගත්හ. මේ පද්‍ය නිර්මාණයෙහි අභිප්‍රාය වන්නේ ද හෙළ දරුකැළ තුළ සිය දෙස රැස හා සමය පිළිබඳ වාත්සල්‍ය ජනනය කරවීමයි. කවි හිමියෝ ඒ සඳහා දේශාභිමානය සංකල්පය පදනම් කර ගනිති.

සෑම වැඩිහිටියෙකු තුළම ළමයෙකු සැඟවී සිටින බැවින් මෙම නිර්මාණය හුදෙක් ළමයින්ටම පමනක් සීමා නොවී සෑම රසිකයෙකුටම සමීපවී දේශවාත්සල්‍යය ප්‍රබෝධනය කරයි.

පුතුගේ තොටිල්ල සිඹගෙන මදනල හමයි. ඒ මදපවන එන්නේ සමනොළ ගිරි පෙදෙසිනි. මුනි සිරිපා සිඹිමින් එන ඒ මදපවන පූජනීය වේ. තොටිල්ලේ සැතපෙන බිළිඳුට බුදුසරණින් සුවසේ සැතපිය හැකිය.

නිදහස මහ මුහුදකි. පුත නුඹ ඒ මුහුද සඳහා උල්පතය. පුතෙකුගේ වගකීම පිළිබඳව සිහිකොට ඒ ඉටුකිරීම පිළිබඳ යුතුකම තොටිල්ලේදීම එය පුතුට අවධාරනය කරයි.

කවියා විජය කුමරු ගේ ලක්දිවට පැමිණීම පිළිබඳව රසික මනසේ සිතුව්ම් කරයි.

අතීතයේ සිට වරින් වර ලක් මව ගිල ගැනීමට සතුරෝ පැමිණියහ. එහෙත් ඇය සතුරු මුවෙන් මිදී සුවෙන් විසුවේ ඇය රට වෙනුවෙන් ජීවිතය වුවද පරිත්‍යාග කරන දරුවන් ලැබූ නිසාය. ජාතික දරුවන් ජාතික විරුවන් වන්නේ ඒ ජාතික මෙහෙවරෙනි.

ලක්දිව රාජ වංශය තහවුරු වන්නේ පඬුවස් දෙව් රජුගේ පැමිණීමෙනි. ඔහුගේ පැමිණීම මුළු රටට ම මඟුලක් වූයේ එහෙයිනි. කවියා දෙව්පුර මෙන් බබළන සිරිලක් දිවෙහි සක්දෙව් රජ මෙන් පුතා ලොකුවන්නට පැතීමෙන් ළමා සිතෙහි ගොඩ නඟන පෞර්ෂය ඉතා ප්‍රබල ය. මහ පොළවේ සුන්දරත්වය ල්‍රෙස අනුරාධපුරය ඉඳිකෙරුවේ දොරමඬලාව කුමරිඳු නම් වූ පණ්ඩුකාභය කුමරුය. එම චරිතය ළමා මනස අභියෝගශීලී භාවයෙන්ද නිර්මාණශීලී ගුණයෙන්ද සන්නද්ධ කරවන පූර්වාදර්ශයකි.

යුද වැදී ජාතික රණ දෙරණ මත ගැටී වැටී මිය යන විරුවෝ සොඳුරු සුරඟනන් අතේ නැළවෙන බව පුතුට පෙන්වන්නේ යුද්ධයෙන් මිය යන විරුවෝ ස්වර්ගයෙහි උපදින බව හින්දු සංකල්පයෙහි ඇතිබවද දක්වමිනි.

ශ්‍රී පාදය මෙන්ම ශ්‍රී මහා බෝධිය ද බෞද්ධයන්ගේ සදා පූජනීය සිද්ධස්ථානයන් ය. එහෙයින් මහ මෙව්නා පෙදෙසින් සිරිමා බෝ සිඹිමින් සුළං දැලක් එන මොහොතේ මුටසිව රජු සිහි කරයි. මෙරට උද්‍යාන සංකල්පයේ පියා එතුමාය. සිය ජීවන පරිසරය සුන්දර කරගැනීම සඳහා සංවේදීවූ ඔහුගේ දර්ශණයේ ප්‍රබල බව කවියා ද්වනිත කරන්නේ පිරිසිදු නළ මුදු සුවඳක මහිමය සිහිගන්වමිනි. බුදුන්වහන්සේගේ ලංකා ගමනය සිහිපත් කරවමින් අරඹන මේ නිර්මාණය සමාප්ත කෙරෙන්නේ මහින්දාගමනය සිහිපත් කරවමිනි.

ලක්වැසියන් කෙරෙහි උපන් දයනුකම්පාවෙන් යුතු අරහත් මහ මිහිඳු හිමියන් ලක්දිවට වැඩම කර පෙවූ උතුම් සඳහම් මියුරු රසය පුතනුවනි නුඹටත් පොවමි යන යෙදුම මිහිඳු හිමි අනුදත් සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතිය පරපුරෙන් පරපුරට ප්‍රදානය කළ යුතුය යන කවි සිතෙහි වූ ප්‍රර්ථනාව මැනැවින් කුළුගැන්වීමකි.

එහෙහින් ළමා වියෙහි සිටම ජාතික අභිමානය හා දේශවාත්සල්‍ය ජනිත කරවන මෙම නිර්මණය ශෘති රම්‍ය සුගායනීය විරිතකින්ද සුභාවිත බසකින්ද සුපෝශිත වත්සල රසය උපදවන නිර්මාණයක් ලෙස අගය කල හැකිය.

^ මෙම විස්තරය ලබා ගත්තේ ජූනි මස 19 වන ඉරිදා සිළුමිණෙහි පලවූ මහාචdර්ය දර්ශන රත්නායක මැතිඳුන් විසින් පළකරන ලද තිලකය නම්වූ පද්ය සංග්‍රහයෙනි. ඔහුටත් " එස්. මහින්ද හිමියන්ටත් හදපිරි ප්‍රණාමය. &